Bezuinigingen hangen in de lucht maar raadsleden hebben het er liever nog niet over

Amersfoort - Ieder jaar, rond eind oktober, wordt het gemeentelijk huishoudboekje besproken. Deze begroting wordt voor de komende vier jaar opgesteld. De komende twee jaar staat de gemeente er nog goed voor, maar door bezuinigingen vanuit het Rijk wordt met angst en beven naar het jaar 2026 gekeken. Die bezuinigingen lijken zo fors te worden, dat 2026 bij gemeenten inmiddels bekend staat als het 'ravijnjaar'.
De begroting voor dat jaar is daarom nog niet helemaal ingevuld. De gemeente heeft al wel aangekondigd dat er een bezuiniging van 24 miljoen euro nodig zal zijn als er echt minder geld komt vanuit het Rijk. Het college van burgemeester en wethouders wil die bezuiniging uitwerken met organisaties en bewoners in de stad. Er zal dan bij ieder programmaonderdeel op de begroting zo’n vier procent bespaard moeten worden.
Dit kan grote consequenties hebben voor het behalen van de ambities op het gebied van woningbouw, vergroenen, de mobiliteitstransitie en energiebesparing. De meeste partijen benoemden de komende bezuinigingsronde wel, maar hielden hun kruit droog. Het lijkt hen beter af te wachten waarmee het college zal komen. De VVD verweet de andere partijen daarom 'de hete aardappel voor zich uit te schuiven'.
Campagnetaal
De verkiezingen van 22 november komen eraan en dat was dinsdag ook in het stadhuis te merken. Fractievoorzitter Bram Leeuwenkamp (GroenLinks) riep op om voor het kabinet Timmermans te stemmen om te voorkomen dat er een 'knetterrechts' kabinet zou komen. CDA-fractievoorzitter Jan de van de Schueren bracht de CDA waarden en normen nog maar eens onder de aandacht. Een fatsoenlijke stad waar nog naar elkaar wordt omgezien. Hij deed een oproep voor gemeenschapszin. “Vrijwilligers en bijvoorbeeld mantelzorgers zijn immers het cement van onze samenleving.”
Een ander verkiezingsonderwerp is natuurlijk het komende referendum over het nieuwe parkeerbeleid. Met name Menno Fousert van Amersfoort2014 ging er uitgebreid op in. Zijn partij ziet inhoudelijk veel voordelen in het nieuwe parkeerbeleid maar heeft grote moeite met de invoering daarvan in heel Amersfoort. Hij benoemde het proces om te komen tot dit nieuwe parkeerbeleid 'een regenteske top-down bestuurscultuur'. Volgens Fousert had het moeten gaan om 'hoe gaan we anders om met de openbare ruimte' in plaats van de in de invoering een nieuw parkeervergunningenbeleid.
Amersfoort voor Vrijheid afwezig
Bijna traditioneel bracht de SP het nieuwe stadhuis weer te sprake. Deze keer werd er een eventueel nieuw 'cultuurpaleis' aan toegevoegd. Volgens de SP zijn beide nieuwbouwprojecten goed voor minimaal een kwart miljard (250 miljoen) euro. Het leverde de SP zware verwijten van GroenLinks op. Volgens Leeuwenkamp is er nog geen enkel besluit over het cultuurpaleis genomen en zijn moties hierover zeer voorbarig.
Grote afwezige bij de begrotingsbesprekingen was de fractie van Amersfoort voor Vrijheid. Dat is niet de eerste keer. Bij een ander belangrijk debat, over de vaststelling van de vraag voor het referendum, was deze fractie ook al afwezig. Fractievoorzitter Tom van Lamoen bleek dinsdag met autopech langs de weg te staan.
Gemeente die zelf grond koopt
Begrotingsbehandelingen zijn ook hét moment om met nieuwe ideeën te komen. Een enkele zin die Hans Bol (Christen Unie) uitsprak tijdens zijn bijdrage, viel op. Hij riep op, om nu de bouw dreigt stil te vallen, eens na te denken over meer invloed van de gemeente op het beïnvloeden van de grondprijzen. Hij legde dat op dat moment niet verder uit en ook geen enkele partij die hem om uitleg vroeg.
Na de dinerpauze legde hij, desgevraagd aan Nieuwsplein33, uit wat hij daarmee bedoelde. Om de grondprijs te kunnen beïnvloeden kan de gemeente zélf grond kopen. Dit wordt wel actief grondbeleid genoemd. Door de grond bij de bouw vervolgens in erfpacht uit te geven, kunnen rentekosten worden terugverdiend. De grond blijft vervolgens in eigendom van de gemeente.
Het lastige is dat in Amersfoort de meeste grond in handen van projectontwikkelaars is, die geduldig wachten tot de tijd rijp is om hun investering terug te verdienen. Toch kan het volgens Hans Bol ook voor hen goed zijn als de gemeente de grond koopt. Zijn verdienen hun investering dan sneller terug.
Hij wil het idee verder uitwerken en de komende tijd met zijn collega raadsleden tijdens een commissievergadering bespreken. De laatste keer dat over een actief grondbeleid door de gemeente werd gesproken was in de jaren negentig van de vorige eeuw. De toenmalige gemeenteraad vond het geen kerntaak voor de gemeente en wees een dergelijk beleid af.
Lobby voor een projectontwikkelaar
Iets heel anders werd door Noëlle Sanders van Beter Amersfoort voorgesteld. Zij stelde voor om te bouwen in het groengebied Groot Weede, vroeger eigendom van de Hooglandse boer Kok. Hij is bekend geworden door zijn biologische landbouw. Het stuk grond is een groen gebied en feitelijk een uitloper van Park Schothorst. De grond is door projectontwikkelaar Schoonderbeek van boer Kok gekocht.
In haar bijdrage deed Sanders de opmerkelijke oproep om daar door 'Wim Jaquet zijn Startblock woningen neer te laten zetten' en zij vermeldde ook nog dat 'grondeigenaar Edwin Schoonderbeek daar graag aan wil mee wil werken.' Zo’n directe lobby voor een met naam genoemde ontwikkelaar komt in de politiek zelden voor. Vreemd is dat geen enkele andere partij hierop reageerde.
Bij de begrotingsbehandeling zijn slechts tien moties ingediend. Volgende week op zeven november wordt daarover gestemd en de bespreking over de begroting afgerond. Het ligt in de lijn der verwachting dat dit geen problemen zal opleveren.