Gouden Griffel winnaar Edward van de Vendel: 'Ik ben dol op Amersfoort'

Bij binnenkomst in het zaaltje wordt Edward meteen herkend en volgt een applaus van de eerste klas die al klaarzit. Een dergelijke ontmoeting is leerzaam voor de kinderen, doordat ze in contact komen met een schrijver van een bekend boek. “Maar het is ook voor mij van belang. Naast dat ze een schrijver horen voorlezen en vertellen over het schrijven. Waardoor ze beseffen dat ze zelf ook schrijver kunnen worden”, legt de schrijver uit.

“Ik krijg de kans om mijn boeken voor te lezen en te kijken wat er werkt. Waar de stilte ontstaat of dat ze het grappig of spannend vinden. Door al die spreekbeurten kom je er steeds dichter bij het gevoel wat werkt. Ik weet zeker dat als ik geen lezingen had gedaan, dan was Misjka een veel moeilijker boek geweest. Ik weet nu dat je complexe dingen ook heel helder kunt vertellen. En dat dat belangrijk is. ”

Een onderzoek uit mei van dit jaar toont aan dat de leesvaardigheid van kinderen in de bovenbouw van de basisschool achteruitgaat. Gelukkig lijkt er ook een kentering te ontstaan in de ontlezing. Jongeren vanaf twaalf jaar blijken juist sinds jaren weer meer te lezen dan voorgaande jaren. “We staan in Europa op plek 29 wat betreft de kwaliteit van onze leesvaardigheid. Dat is krankzinnig, in zo’n rijk en welvarend land als de onze.”

“Het lukt ons maar niet om kinderen goed te leren lezen. Er was te lang aandacht voor de technische kant, AVI-lesjes en begrijpend lezen.” Kinderen associëren lezen daardoor met werk en presteren. Als kinderen uit zichzelf naar een boek grijpen, dan ontwikkelt het technische lezen zich drie keer zo snel.

Daar ligt ook een taak voor de schrijvers die niet alleen origineel en volgens bepaalde stijl een kinderboek moeten schrijven. Maar ook een dat voldoet aan kinder criteria: “Een boek moet spannend of grappig zijn of allebei. Dat is moeilijk genoeg, maar je moet het weten te combineren.”

Tijdens corona kwam Van de Vendel in Amersfoort wonen, hij wilde weg uit het drukke Rotterdam. Hij zocht een huis in het midden van het land en het eerste huis dat hij bekeek was perfect. Hij bezoekt graag regelmatig het Eemhuis “Toen ik hier kwam wonen zag ik dat de ligging ook heel gunstig was bij De Nieuwe Stad, het centrum en de bibliotheek. Het is hier lekker rustig en ik schrijf hier heel vaak, voor de concentratie. Ik ben dol op Amersfoort geworden, het is de combinatie van vriendelijk en stads. Rotterdam is ook echt leuk, maar ook echt hard en onvriendelijk geworden.”

Welke andere goede schrijvers uit Nederland vindt hij goed? “Ik lees veel en de Nederlandse kinderliteratuur staat op een heel hoog niveau. Uitblinkers zijn bijvoorbeeld Bibi Dumon Tak, zij won een zilveren griffel dit jaar. En Pim Lammers die poëzie en verhalen voor kinderen schrijft.”

Na zijn tweede spreekbeurt voor basisschoolleerlingen uit Amersfoort moet Edward weer snel verder. Maar niet voordat hij vragen heeft beantwoord over zijn leeftijd (59 jaar), of het konijn Misjka nog leeft (het overleed helaas twee jaar geleden op twaalfjarige leeftijd) en of hij de Gouden Griffel mee heeft genomen (het fragiele beeld met echt goud thuisgebleven). Als de hele klas een boks of een high five heeft gehad, vertrekt de schrijver naar station Amersfoort Centraal. Op weg naar een volgende afspraak.