Voorkomen is beter dan genezen om de zorgverlening overeind te houden

Het onderwerp werd besproken tijdens een vergadering van de commissie Sociaal. Het jargon en de afkortingen walsten over de toehoorders heen en blijkbaar vindt iedereen dat doodnormaal. Desondanks ging het wel ergens over. Er komt namelijk meer geld beschikbaar voor de zorg, op voorwaarde dat binnen een regionaal samenwerkingsverband wordt geregeld. Volgens wethouder Micheline Paffen-Zeenni (CDA) moeten de verschillende zorginstanties, van buurtwerk en mantelzorgers tot aan huisartsen en ziekenhuis, meer op elkaar afgestemd moeten worden en geen dubbel werk doen. Daarom kwam er landelijk een integraal zorgakkoord.

Landelijke zorgpartijen zijn tot dit akkoord gekomen vanwege de toenemende zorgvraag én daarmee stijgende kosten, maar ook vanwege de tekorten op de arbeidsmarkt. Een van de belangrijkste doelen is het inzetten op preventie. Wethouder Paffen gaf het voorbeeld van ouderen die vereenzamen. Dat leidt vaak tot een zorgvraag. Door betere samenwerking tussen alle zorginstanties komen signalen over vereenzaming sneller in beeld. Vervolgens kunnen dan ook weer makkelijker activiteiten worden voorgesteld om te voorkomen dat het probleem groter wordt. Denk bijvoorbeeld aan wijkgerichte seniorenactiviteiten.

Om het integraal zorgakkoord te kunnen uitvoeren zijn meerdere financiële middelen beschikbaar. Hoeveel geld precies beschikbaar gaat komen is nog niet bekend en er moet nog wel veel gebeuren voordat het zover is. Een deel van het geld komt van zorgverzekeraars. Die zitten aan tafel met regionale partijen om plannen te maken, maar geven ook goedkeuring over het wel of niet verstrekken van geld. Dat roept een beetje het beeld op van de slager die zijn eigen vlees keurt. Ook raadsleden vroegen zich daarom af wat precies de rol van de zorgverzekeraars is. Een ambtenaar die bezig is met dit onderwerp noemde het dan ook “spannend”.

De samenwerking is niet vrijwillig. De VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) heeft het akkoord namens alle gemeenten ondertekend. Er zullen ook allerlei andere plannen moeten worden opgesteld om de samenwerking goed te organiseren. Een ambtenaar verzuchtte bij de koffieautomaat dat de verschillende adviesbureaus hier waarschijnlijk weer goed zullen verdienen aan het maken van al die plannen. Het zou wat hem betreft allemaal veel simpeler moeten kunnen.

Uiteindelijk moeten alle activiteiten gaan bijdragen aan uitstel en voorkomen van behoefte aan ondersteuning en zorg. Na de presentatie en uitleg mochten raadsleden vragen stellen. Hanske Mulder (CU) maakt zich bijvoorbeeld zorgen over de bestaanszekerheid van de inwoners. Al deze extra gelden en plannen zijn prachtig, maar kunnen inwoners hun rekeningen wel blijven betalen? Volgens de wethouder is een kansrijke start juist een van de doelen. In dat kader is bestaanszekerheid een doel op zich.

Wouter van Schagen (D66) vroeg zich af of de samenwerking in de regio zal lukken. Vanuit het ambtelijk apparaat werd gemeld dat er zeker een positieve beweging is maar dat het wel een kunst is om alle lokale initiatieven samen te voegen. “Het gaat niet vanzelf”, aldus een ambtenaar. Rachida Issaoui (PvdA) maakt zich zorgen over de tekorten op de arbeidsmarkt. Meer samenwerking betekent nog niet direct meer mensen aan het werk in de zorg. Volgens wethouder Paffen ligt de kracht vooral in het voorkomen van overlapping. Regionale samenwerking kan daarbij zeker helpen.

De slotconclusie is dat de zorgverlening lokaal, regionaal en landelijk beter moet gaan samenwerken zodat de zorg ook in de toekomst betaalbaar blijft. Of het sluiten van al die akkoorden en het maken van allemaal nieuwe plannen daar aan bijdragen, zal volgens raadsleden, ambtenaren en de wethouder nog spannend worden.