Gemeenteraad én wethouder willen geen alternatief plan voor woontoren Sam

Sam krijgt zestien tot zeventien verdiepingen en wordt 50 tot 55 meter hoog. Een aantal belangenorganisaties, zoals de oudheidkundige vereniging Flehite en verschillende bewonersgroepen, hebben hiertegen forse bezwaren. Belangrijk punt voor hen is het verlies van het zicht op de Onze Lieve Vrouwetoren. Zij hebben alternatieve plannen uitgewerkt én ook zelf berekeningen gemaakt van de zichtlijnen.

Opmerkelijk was dat vlak voor de vakantie, op 13 juli, wethouder Rutger Dijksterhuis een brief naar de raad stuurde met het verzoek om het onderwerp gisteravond niet te bespreken. Het zou te veel vertraging opleveren. Vooral opvallend is dat de wethouder vindt dat hij de vragen van de raad voldoende heeft beantwoord. Ook zegt hij dat de berekeningen en visualisaties van de belangenorganisaties “een niet waarheidsgetrouw beeld geven van het zicht op de nieuwe bebouwing”.

Er zijn dus tegenstrijdige gegevens over de werkelijke impact van het nieuw gebouw Sam op de binnenstad. Het was aanleiding voor twee raadsleden, Thomas van der Eerden (Amersfoort2014) en Alex Engbers (CDA), om actie te ondernemen. Tijdens het reces vroegen zij de wethouder om alsnog een onafhankelijk onderzoek te laten verrichten, uitgevoerd door JHK architecten. Op vier essentiële punten in de binnenstad, aangegeven door de twee raadsleden, werd een meting gedaan.

Daaruit blijkt dat op een aantal punten het nieuwe gebouw wel degelijk zichtbaar zal zijn. Vanaf de Hof en het Lieve Vrouwekerkhof is het zicht erop beperkt, maar vanaf de Varkensmarkt en vanaf de Langestraat zal Sam duidelijker zichtbaar zijn. Op de vraag naar wie nu gelijk had, hield de woordvoerder van JHK architecten zich op de vlakte. “De waarheid lag ergens in het midden”.

Tijdens de commissievergadering gisteren kregen eerst de bedenkers van het alternatief de gelegenheid om hun plannen toe te lichten. Zij komen met een kleinschaliger plan, uitgetekend door stedenbouwkundige Aad Trompert. De criticasters geven aan dat het niet alleen om de hoogte gaat. Het hele plan van de gemeente voldoet, volgens hen, niet aan de eerder gestelde eisen. Als voorbeeld noemen zij de eis dat Sam een herkenningspunt zou moeten zijn vanaf het Centraal Station. Maar de toren is vanaf de plek helemaal niet zichtbaar. Daarvoor zou de toren misschien wel twee tot drie zo hoog moeten zijn. Het plan zou ook niet voldoen aan de hoogbouwvisie.

Er is wel een probleem met het alternatieve plan. Het gaat over andere eigendomsgrenzen heen dan het gemeentelijke plan. Het gebied kent verschillende eigenaars en zij willen niet samenwerken om tot één gezamenlijk plan te komen. Volgens wethouder Dijksterhuis is alleen daarom al het alternatief niet uitvoerbaar. De gemeente heeft wel een supervisor aangesteld die de samenhang moet bewaken. Maar afdwingbaar is het niet. De plannen komen nu dus als ´postzegelplannen´ steeds naar de raad.

Tijdens de discussie tussen de raadsleden bleek al snel dat de gemeenteraad én de wethouder Dijksterhuis helemaal niet zitten te wachten op alternatieve plannen. In een reactie aan Nieuwsplein33 geeft wethouder Dijksterhuis aan dat hij vindt dat het alternatieve plan niet voldoende kwaliteit heeft en juist meer verstening oplevert. De raadsleden zijn van mening, dat ondanks dat de feiten niet helemaal klopten, er geen reden is om terug te komen op eerdere besluitvorming.

D66 vroeg nog hoe stadbouwmeester De Haas tegen de plannen aankeek. Hij gaf aan de wens voor alternatieven wel te begrijpen, maar dat de eigendomsgrenzen nu eenmaal bepalend zijn. Over de zichtbaarheid maakte hij zich weinig zorgen. Parasols op de terrassen maken de OLV-toren wat hem betreft beduidend minder zichtbaar dan de aanwezigheid van een gebouw op de Stadsring.

De meeste raadsleden waren er vervolgens snel klaar mee. Het is een lang proces geweest en het is zorgvuldig genoeg afgewogen. De belangenorganisaties moeten er genoegen mee nemen dat er geen politieke ruimte meer is om de plannen te veranderen, aldus Alex Engbers (CDA). De toren gaat er komen.

GroenLinkser Jeroen Bulthuis wil “koers houden” en staat volmondig achter de plannen. Hij gaf wel toe dat het voor de alternatieve plannenmakers moet voelen als “vechten tegen de bierkaai”. De enige partij die wel achter de alternatieve plannen staat, is Amersfoort2014.

Op het laatste moment liet VVD-raadslid Joyce Huurman nog een bommetje los. Zij pleitte voor minder sociale woningbouw en wil het Deltaplan Woningbouw ter discussie stellen. Dat betekent dat er tot 2030 jaarlijks 1.000 woningen bij moeten komen, waarvan 35 procent sociale huur en 20 procent 'middensegment'. De voorzitter én overige raadsleden vonden dat buiten de orde. Het bleef dus voorlopig even bij een proefballontje.

De belangenorganisaties kunnen alleen nog terugvallen op een bezwaarprocedure en eventueel een gang naar de bestuursrechter.