'Sudah' (laat maar) als overlevingsstrategie voor veel Indische Nederlanders
15 augustus, 17:12 • 3 minuten leestijd
Amersfoort - Op heel veel plekken in Nederland werd vandaag stilgestaan bij wat Indische Nederlanders zien als het echte einde van de Tweede Wereldoorlog. Op deze dag in 1945 gaf Japan zich over. Dat het nog maar een paar jaar geleden is dat de eerste officiële herdenking plaatsvond in Amersfoort voelt vreemd. Maar veel Indische Nederlanders zijn niet zo bezig met deze geschiedenis. Vaak omdat er thuis helemaal niet over werd gepraat.
"Oorlog is nooit lang geleden. Het slaat een gat in een samenleving en dat zijn we vandaag nog steeds aan het dichten." Aan het woord is locoburgemeester Micheline Paffen-Zeenni in een volle Sint Franciscus Xaveriuskerk in de Amersfoortse binnenstad . Indische roots heeft ze niet maar ze groeide wel op in de Libanese hoofdstad Beiroet, ten tijde van een oorlog. Ze zegt uit ervaring te herkennen hoe lastig het is om daarna in een ander land je bestaan weer op te bouwen.
(Artikel gaat verder onder de foto).
Ook zij die terugkwamen uit het oorlogsgeweld in Nederlands-Indië moesten hun weg weer zien te vinden. "In een land dat zij niet altijd als gastvrij hebben ervaren", zegt de locoburgemeester in haar toespraak. "Een land dat niet altijd de erkenning gaf aan mensen waar ze wel recht op hadden." Het is een klein deel van de pijn waar vanmiddag bij stil werd gestaan. Maar uiteraard vooral bij het grote verdriet: de wreedheden van de Japanners in de Jappenkampen waar hun grootouders gevangen hebben gezeten.
Niet opzadelen met de pijn
Pas nu zijn daarover steeds meer verhalen bekend. Omdat er meer over wordt gepraat. De ouders van Arie Cijfer (67), die als klein kind naar Amersfoort kwam, hielden de lippen op elkaar. Zij waren zeker niet de enigen. 'Sudah': laat maar. Het bleek een overlevingsstrategie voor velen om niet echt antwoord te hoeven geven wanneer er gevraagd werd naar wat er was gebeurd. Over de verschrikkingen sprak je niet. "Ze wilden de kinderen niet opzadelen met hun pijn", aldus Cijfer.
Het verklaart ook waarom er pas in 2020 een officiële herdenking plaatsvond in Amersfoort. Mede dankzij raadslid en Indische Amersfoorter Noëlle Sanders. Door een voorstel van haar hand kwam er politieke steun voor een officiële herdenking waar de gemeente zich aan verbond. De laatste jaren willen steeds meer Indische Nederlanders, de tweede maar zeker ook de derde generatie, weten hoe het echt zit. Ze willen aandacht voor een correcte weergave van de geschiedenis. Voor hen is 15 augustus de belangrijkste dag van het jaar omdat toen de Tweede Wereldoorlog echt werd beëindigd.
(Artikel gaat verder onder de foto).
De Indische keuken heeft altijd een onlosmakelijke rol gespeeld om gesprekken te hebben met elkaar. Niet alleen maar over dat eten, maar steeds meer nu ook over de betekenis van de geschiedenis. Hoe belangrijk het daarom is om te zien naar elkaar. Het leren waarderen van vrede juist door de ontberingen die de grootouders hebben meegemaakt. Of zoals locoburgemeester Micheline Paffen-Zeenni haar toespraak vanmiddag afsloot: "Cultuur kan helpen om te vieren, maar ook om te genezen."
Videojournalist Rob Lampe was ook aanwezig en maakte voor zijn videokanaal ‘Amersfoort Gezien’ onderstaande bijdrage:
