‘Doen wat je goed doet’ aflevering 12: actrice Heleen Wijnands

Heleen Wijnands is vanaf het begin betrokken bij theatergezelschap Op Tilt in Leusden. Daarnaast speelt ze mee als ‘binnenmoeder’ bij Levende Historie in het Burgerweeshuis aan de Zuidsingel. Daar is te zien hoe het leven er aan toe ging rond het jaar 1600. Tot en met 19 augustus iedere woensdag tot en met zaterdag.

Heleen Wijnands werd geboren aan de Bisschopsweg. “Daar had ik een prima jeugd aan een rustige en gezellige straat. We gingen zwemmen in het Pesiebad in de Sint Anfridusstraat en ik kreeg zwemles in het Sportfondsenbad. Nadat ik ging trouwen zijn mijn man en ik in 1979 in Leusden gaan wonen. Daar wonen we nog steeds.”

De oorsprong van haar passie voor acteren ligt in de wijk Schothorst. “In 1991 zag ik in de krant een oproep voor een toneelcursus bij de wijkvereniging Schothorst, in het wijkcentrum Trefhorst. Een vriendin attendeerde mij erop en zijn we dat gaan doen bij cursusleider John Gerritsen. Dat was leuk. Er waren mensen van diverse leeftijden en het was een enthousiaste groep. Meerdere jaren hebben we ieder seizoen een theaterstuk geoefend en aan het eind van het jaar uitgevoerd. Bijvoorbeeld het stuk ‘De moeder van David S.’. Een boek van Yvonne Keuls. Van de zoon hebben we toen een dochter gemaakt, wegens gebrek aan een jonge man in onze groep. In het Trefhorst was dan ook de uitvoering voor familie en vrienden.”

“Toen een kennis uit Leusden samen met haar man aansloot bij onze groep, bedachten we dat we zo’n groep ook in Leusden konden beginnen. Met dit echtpaar, Anita en David Thatcher, zijn we Theater Op Tilt begonnen in Leusden. De naam bedachten we omdat we in De Til mochten oefenen vanwege het feit dat we net begonnen waren. Dat was in 1994. Na een oproep in de krant kwamen er meteen al twaalf mensen opdagen. We hebben een stichting opgericht. Anita en ik speelden en David deed regie. Mijn man Ruud was decorman en eventjes penningmeester.”

“Het ging voorspoedig met veel inzet van iedereen. Het eerste stuk was 'De Gouden Augurk', een soort kindersprookje. Er werd een compleet decor gebouwd en een zelfgebouwde tribune. Veel kinderen uit het dorp kwamen kijken. Bij winkeliers en bedrijven vroegen we om spullen voor rekwisieten en om sponsoring.

Jaap de Winter is sinds 1999 ruim tien jaar onze vaste regisseur geweest. In 2014 hebben we een jubileumstuk gespeeld bij wat nu Fort33 heet. In een voor ons opgebouwde tent. In 2018 gingen we verder met een grote uitvoering met een halloween verhaal van Frankenstein in De Nieuwe Erven (nu Kosmik, GH) opgevoerd. Ook daar zat weer een ‘Op Tilt moment’ in. Dat is iets bijzonders dat we zelf bij het stuk bedenken. Vaak een samenwerking met een andere groep. Er was eens een scene met line dancing, een koor zong mee en er is eens een nummer gespeeld door orkest Lisiduna.”

Maar Heleen doet nog veel meer. Op Tilt speelde voor de Historische Kring Leusden, Utrechts Landschap en historische wandelingen bij kasteel Stoutenburg. In winkelcentrum Hamershof speelde ze mee op het Dickens-festival. Maar vaste waarde is haar acteerwerk sinds 2011 in het Burgerweeshuis van Levende Historie in Amersfoort.

"Ik hou van geschiedenis en verhalen. Ik had het eigenlijk te druk, maar in 2011 deed de mogelijkheid zich voor om me aan te melden bij de groep Levende Historie. Mensen gaan naar Zuidsingel 25 en stappen dan zo het jaar 1600 in, zoals het Burgerweeshuis toen was. Ze komen binnen in de regentenkamer en daar zit dan ook een binnenmoeder. Ik ben een van de binnenmoeders, die zorgt voor de weeskinderen. De binnenmoeder heeft een eigen bedstee en een loon. De regenten zijn de baas en regelen alles rondom het weeshuis. Er zijn voor onze acteurs allerlei rollen van verschillende functies in een weeshuis. Er zijn weeskinderen, een regent, maar ook dienstmeisjes, chirurgijn en handelsvrouwen. Op de werkzolder leren de kinderen dan breien, haken, een maliënkolder maken en kantklossen. En er is een schoolmeester die de kinderen les geeft met lezen, schrijven en rekenen.

De grootste uitdaging in Wijnands’ carrière was toen Carla Nonkens, de coördinator van Levende Historie, haar vroeg als acteur voor haar einduitvoering. “Zij deed een theater regie opleiding gedaan en dit was haar examen. Ik moest met een mannelijke tegenspeler Nick van Buuren spelen en dat was een hele uitdaging voor mij. We speelden ‘Een Flinke Linkse Vrouw' door Aad Brandt Corstius. We hebben bij Carla thuis geoefend, maar ook online via de computer tijdens corona.

Het was zo kicken om zo’n rol te mogen spelen. Dat was een rol waar ik het meest trots op ben. Ik vind het knap van haar dat ze dat zo bij ons eruit heeft gekregen en dat we dit konden spelen. Ik word daar heel blij en enthousiast van. Ik zeg altijd dat ik weleens een heel serieus stuk wil spelen. 'De Flinke Linkse Vrouw' was dat wel een beetje, maar ook wel wat cynisch en humoristisch. Ik zou ook wel eens met een eenakter festival mee willen doen. Wie weet dat dat nog eens gebeurt.”

“Graag wil ik twee mensen noemen die heel betrokken zijn en veel doen voor Op Tilt. Dat zijn Frank en Ita Verwey, daar zijn we heel blij mee. Zij doen heel veel voor de stichting, stellen zo nodig hun huis ter beschikking voor repetities, maar ook voor de gezelligheid. Ita maakt het decor, het boekje bij de uitvoering en helpt met de kleding en rekwisieten. Frank is penningmeester en tijdelijk ook voorzitter. Zij vinden het leuk en wij zijn hen dankbaar. “

Volgend jaar bestaat Theater Op Tilt dertig jaar, reden voor een grootse voorstelling. “We hebben nu vijftien acteurs, een regisseur en een souffleuse in onze stichting. De rollen zijn al verdeeld voor het stuk 'Vergane Glorie' van Rob van Vliet. Het gaat over een nachtclub, heel verrassend wordt het. Een nachtclub staat op het punt om failliet te gaan en er wordt van alles aan gedaan om dit te voorkomen. Uiteraard spelen er de nodige geheimen.

De uitvoering is gepland op 5, 6 en 7 april in 2024 in De Korf in Leusden. Meer informatie via https://theateroptilt.nl/