‘Doen wat je goed doet’ aflevering 9: saxofonist Lior Kuperberg

Lior werd 49 jaar geleden geboren in Tel Aviv, Israël. Sinds 2000 woont hij in Nederland en vanaf 2007 met zijn gezin in het Soesterkwartier. Zondag speelt hij in de begeleidingsband van zanger DC Ray, artiestennaam van de Amersfoorter Dési Gunther. Samen gaan ze het werk van de Amerikaanse schrijver, zanger en pianist Nat King Cole vertolken.

Vanaf jonge leeftijd speelde Lior toetsen en blokfluit. “Ik had een groot elektrisch orgel in mijn slaapkamer, ik was 6 of 7 jaar. Daarna kreeg ik nog allerlei soorten synthesizers en keyboards. Ik ontdekte op de radio een zender met veel jazz programma's, een illegaal station The Voice of Peace. Ze zonden uit vanaf een schip op de Middellandse zee en daar hoorde ik voor het eerst jazz saxofonisten Dexter Gordon en Coleman Hawkins en was verkocht. Er was iets in de trillingen van het instrument, daar werd ik door geraakt. In diezelfde jaren tachtig hoorde je veel saxofoon in popmuziek. Bij The Dire Straits, Careless Whisper van George Michael etc.”

“Ik was 11 jaar oud en iedereen was toen bezig met Madonna en Michael Jackson, maar ik met jazz-saxofonisten. Ik speelde nog muziek voor toetsen, maar ik wilde muziek voor de sax schrijven. Ik had al in mijn hoofd hoe alle instrumenten moesten klinken en ben muziek voor sax gaan schrijven. In die tijd kwam Jaroslav Jakubovic vanuit Amerika in Israël wonen. Hij heeft toen iets veranderd in de popmuziek in Israël, want hij speelde opeens met heel veel nummers mee. Je zag hem overal op tv met allerlei zangers en zangeressen.”

“Een jaar later ben ik begonnen met les op saxofoon bij Peter Wertheimer. Hij was ook veel op tv, Peter was een echte jazzman. Hij was de meest gevraagde saxofonist toen. Speelde in musicals, bij opnames, tv en radio. Het was lastig voor mij, ik moest met de bus drie keer overstappen om bij hem te komen, maar ik wilde het heel graag. Hij was een van de aardigste leraren die ik ken, altijd veel aandacht voor zijn leerlingen. Soms mocht ik mee naar de studio’s voor opnames. Dan was hij vergeten dat hij mij les moest geven, maar dan mocht ik met hem mee naar zijn werk. Ook daar heb ik veel van geleerd.” uw

Stu Hacohen was ook een leraar van Kuperberg, met grote gevolgen. "Hij stuurde mij naar Nederland om in Amsterdam verder muziek te studeren en de saxofoon te gaan spelen. Hij was een vriend van Dizzy Gillespie en Sonny Rollins en heeft mij erg beïnvloed. Ik ontmoette mijn vrouw, zij komt uit de buurt van Amersfoort. Ik had wel in Amersfoort gespeeld, maar kende het niet. In 2007 zijn we hier komen wonen. Het was heel makkelijk contact maken met muzikanten uit de stad. Ik speelde in café Borra (nu café Miles, GH) veel bij de jamsessies. We kregen ook vaste optredens met band met twee saxofonisten, Morris Roland en ik, waarmee we ook nog op Amersfoort Jazzfestival speelden in 2008.”

“Later ben ik muziekles gaan geven in de vroegere Gitaarkelder, wat nu Muziekschool Amersfoort heet aan de Snouckaertlaan. Ik gaf lang les in Haarlem, maar dat was best ver reizen. Ik liep langs en vroeg bij De Gitaarkelder of ze ook lessen voor blazers hadden. Die waren er niet en twee weken later stond ik daar op de open dag en kreeg daar drie leerlingen. Later is er nog trompetles bij gekomen en gaf ik les aan veertig leerlingen.”

“Ik geef ook klarinetles, dat instrument heeft raakvlakken met de saxofoon. Het is een heel andere mindset. Ik denk dat komt omdat de sax een groter mondstuk heeft in vergelijking met de klarinet. De snelheid van de luchtstroom is heel anders; hoe ga je daarmee om. Het is een technische aanpak van het gebruik van de kleppen. De klarinet is veel meer gekoppeld aan de klassieke manier van zang, operazang. Met gebruik van het geluid en techniek van de kopstem.”

Voor Lior is Amersfoort zijn thuishaven. Desgevraagd heeft hij een wens voor onze stad: “Meer plekken om te spelen. Heel veel mensen, ook van ver buiten Amersfoort, hoor ik altijd over Miles. En met het Jazzfestival is Amersfoort helemaal vol. Soms zie ik een heel hoog niveau tijdens optredens bij Gluren bij de Buren, dat soort live muziek moet meer een podium krijgen. Afgelopen Dias Latinos speelden we met Desi Gunther allemaal covers van soul hits en ook nu over het concert in Observant zeggen mensen ‘dat moet vaker gebeuren'. Er is zoveel goede muziek, daar kan je nooit genoeg plekken voor hebben.”

Twee jaar geleden sloot Lori zich aan bij de band The Newts, een collectief van vier muzikanten uit Amersfoort en Harderwijk. “We hebben net een album uitgebracht en spelen tijdens optredens alles live, zonder computers. Deze band is nu mijn focus, er komt binnenkort een tweede album uit. Op 18 augustus spelen The Newts een thuiswedstrijd op het Amersfoort Jazz festival.

Het enige wat ik nog wil bereiken is gewoon beter worden, ik kan het nog steeds niet. Dat klinkt gek, ik luisterde gisteren naar Sonny Rollins en dan denk ik: ‘Ik kom nog niet eens in de buurt’. Ik wil gewoon beter worden. Ik leer nog steeds van elk concert.”