Een referendum in Amersfoort wordt ‘historisch’ genoemd, toch is het niet uniek

5 juli, 13:26 • 1 minuut leestijd

Amersfoort - Burgemeester Lucas Bolsius noemde het gisteren ‘een historisch besluit’. De voltallige gemeenteraad stemde in met een inleidend verzoek voor een referendum over het nieuwe parkeerbeleid. Toch is het niet uniek in de Keistad. Daarvoor moeten we terug naar 1995.

Het eerste referendum kwam in dat jaar tot stand nadat het college van burgemeester en wethouders een voorstel aan de raad had gedaan om het aantal koopzondagen uit te breiden. De christelijke partijen (toen CDA, GPV, SGP/RPF) waren tegen en vroegen de raad om hierover een referendum te houden maar kregen daarvoor geen meerderheid.

Vervolgens hebben inwoners een verzoek voor een referendum ingediend, dat ondersteund werd met voldoende handtekeningen. Op 5 juli 1995 werd het referendum gehouden met de vraag: “Nu kunnen winkels toestemming krijgen om maximaal vier zon- en/of feestdagen open te zijn. Bent u voor of tegen een uitbreiding naar maximaal acht zon- en/of feestdagen per jaar.”

Er was een opkomst van 30,6% (ongeveer 27.000 kiezers) van de kiesgerechtigden. Van hen stemden 25,7% (zo’n 7.000 kiezers) voor en 74.3% (ongeveer 20.000 kiezers) tegen. Door een te lage opkomst was het referendum ongeldig.

Een referendum is een lang proces:

- Voordat er een verzoek richting de gemeenteraad kan, moet 0,5% van de kiesgerechtigden achter een referendum staan

- Het referendum moet verder aan een elftal punten voldoen. Zo mag het niet gaan om gemeentelijke belastingen of bestemmingsplannen.

- Nadat de gemeente met het verzoek heeft ingestemd moet binnen zes weken 5% van de kiesgerechtigden een handtekening zetten. Die worden op geldigheid getoetst.

- Daarna buigt de gemeente zich over de vraagstelling van het referendum.

- Als de stembussen open gaan moet 25% van de kiesgerechtigden tegen het voorstel stemmen om het geldig te laten zijn.

- De uitslag van het referendum is daarnaast niet bindend, aangezien het om een raadgevend referendum gaat.