Bouw van Vathorst Bovenduist start in 2030, in eerste instantie 1250 woningen

Door Peter de Langen

Om subsidie voor de aanleg van de verbindingsweg naar de A1 veilig te stellen, zal, volgens het college al in 2030 gestart moeten worden met zo’n 1.250 woningen. Er zijn meerdere scenario’s ontwikkeld. De gemeenteraadsleden kregen een drietal opties voorgelegd, variërend van 2.000, 3.000 of 4.000 woningen.

Het college stelde de raadsleden voor om te kiezen voor iets meer dan 3.000 woningen. Als gekozen wordt voor dat scenario, betekent dat een woningdichtheid van 47 woningen per hectare. Dat is beduidend meer dan nu in Vathorst.

In dat scenario worden evenveel grondgebonden woningen (vooral voor gezinnen) als appartementen gebouwd. Dit lijkt in afwijking van het zogenoemde Amersfoortse Deltaplan Woningbouw. Daarin staat 'in aansluiting op de ontwikkeling van Vathorst, kan er in Vathorst Bovenduist een groenstedelijk woonmilieu worden gerealiseerd dat vooral is gericht op gezinnen'. Dit was altijd belangrijk punt voor CDA en de ChristenUnie, die tijdens de discussie dan ook vasthielden aan veel grondgebonden eengezinswoningen.

Er was één inspreker, een bestuurslid van de SGLA (Samenwerkende Groeperingen Leefbaar Amersfoort, de koepelvereniging van bewonersorganisaties). Hij pleitte om te kiezen voor het scenario met de meeste woningen. In dit scenario worden vooral meer appartementen gebouwd. Dat sluit, volgens hem, meer aan op de vraag en geeft financiële ruimte voor meer voorzieningen in de nieuwbouwwijk.

Deze oproep voor hogere aantallen werd gesteund door D66, GroenLinks en Partij voor de Dieren. Alle andere partijen hielden het op maximaal 3.000 woningen met een uitloop van 10%. En “geen voordeur meer” zei Jan de van der Schueren (CDA). Hij verbaasde zich over de woordvoerders van zijn coalitiegenoten die meer woningen wilden bouwen: “U bent toch zo voor groen en nu wilt u het hele gebied volbouwen”.

Een belangrijk punt zijn de mobiliteitswensen van de gemeente. Nu er veel discussie is over het terugdringen van het autogebruik, zal dat in Bovenduist een openbaar vervoer een belangrijke randvoorwaarde zijn. Gedacht wordt daarom aan het aanbieden van HOV (Hoogwaardig Openbaar Vervoer).

Dat is nog een probleem omdat de reistijd naar bijvoorbeeld station Amersfoort Centraal niet verkort kan worden en er dus geld gestoken moet worden om de frequentie van het aantal ritten te verhogen. Er moeten minstens zes ritten per uur mogelijk gemaakt worden, voordat sprake is van HOV. En bij elk scenario betekent dat een exploitatietekort.

GroenLinks, Partij voor de Dieren en D66 hamerden op het tot stand komen van een goede HOV verbinding voor de hele stad. Juist een wijk zo ver van centrum moet goed verbonden zijn. De VVD vindt HOV weinig realistisch en vroeg aandacht voor parkeergelegenheid. Het CDA riep op tot bouw van parkeergarages in het gebied.

Opmerkelijk is dat een duidelijk financieel overzicht ontbreekt. Er wordt in een notitie wel inzicht gegeven over de meerkosten per scenario voor groen, kosten openbare ruimte, HOV en gebouwde voorzieningen voor auto’s. Bij het bouwen van meer woningen stijgen die kosten. Er ligt nog geen financiële berekening over de totale kosten. In het verleden zijn wel eens scenario’s berekend en die kwamen altijd op grote tekorten uit.

Er kwamen verschillende vragen langs over oude afspraken die zijn gemaakt. Bovenduist is 134 hectare groot. De gemeente heeft daarvan zelf 23,2 hectare in bezit. Er moet rekening worden gehouden met zogenoemde milieu-afstanden tot de stortplaats. Lang geleden zijn daar afspraken over gemaakt met ontwikkelaars.

De gemeente heeft in het verleden geld gestoken in de afkoop van de baggerproblematiek. In 2006 was dat bedrag opgelopen tot 20 miljoen inclusief rente. Er is afgesproken dat de gemeente dat als kosten in rekening mag brengen in de grondexploitatie Bovenduist. Dat betekent dus dat er al minimaal 20 miljoen moet worden terugverdiend.

Een andere belangrijke afspraak is, dat ontwikkelaars van Vathorst Beheer 1.200 marktwoningen mogen bouwen in Bovenduist (of in bestaand stedelijk gebied), omdat zij indertijd akkoord zijn gegaan met het bouwen van 1.200 sociale woningen in Vathorst.

Vervolgens is er nog onduidelijkheid over de afbouw van de stortplaats. In het geldende bestemmingsplan is een hoogte van 46,5 meter vastgelegd. Pas als die hoogte is bereikt, moet de stortplaats worden afgesloten. Dat zal in 2030 waarschijnlijk nog niet het geval zijn.

Er was slechts één partij die zich zorgen maakte over deze oude afspraken. Amersfoort2014 vroeg zich af in hoeverre het hele plan haalbaar is als aan al die afspraken moet worden voldaan. Met name de inbreng van de 20 miljoen (peil 2006) in de grondexploitatie, legt een forse claim op de financiële haalbaarheid. En als het bedrag niet kan worden ingebracht, dan zal het een flinke aderlating voor de gemeente zijn. Ook de claim van 1.200 woningen heeft invloed op de te bouwen sociale woningen.

Wethouder Willem-Jan Stegenman was aan het eind vergadering blij met de duidelijkheid over het aantal woningen (3.000 plus 10%) en vond de rest allemaal een kwestie van onderhandelen.

Hij ging niet in op de opmerking van Noëlle Sanders van Beter Amersfoort, die vond dat de gemeente in het verleden juist een groot gebrek aan deskundigheid had laten zien, bij dit soort onderhandelingstrajecten.

Er komt pas in een later stadium een definitief raadsvoorstel waarin alle onderwerpen moeten zijn uitgewerkt.