Natuur lijkt de dupe van nieuwe fietsroutes: ‘Het staat niet in verhouding’

Door Tessa Beijer

De fietstunnels moeten komen onder de Utrechtseweg en de Daam Fockemalaan, vlakbij het Onze lieve vrouw Ter Eem, ook wel het Eemklooster genoemd. Het moet er veiliger worden voor fietsers en de verkeersdruk wordt beter verdeeld. Ook scholieren hebben er baat bij, denkt de gemeente, want zij kunnen door de plannen makkelijk naar het Hoornbeeck College en het Meridiaan College, vestiging Het Nieuwe Eemland.

Maar er moet wel wat voor wijken. Want zoals Rob Molenkamp, oud raadslid voor de SP zegt, wordt het leefgebied van de das en de boommarter steeds kleiner. Het voormalig raadslid is docent en heeft uiteraard niks tegen veilige routes voor fietsers, maar hij heeft er wel moeite mee dat de natuur het onderspit delft. “De das heeft een leefgebied van wel vier kilometer. Als daar infrastructuur doorheen of omheen loopt, verstoort dat het ecosysteem.” De plannen staan volgens Molenkamp “absoluut niet in verhouding tot de schade die het aanricht aan het natuur. Zo’n fietspad als dit is natuurlijk een mokerslag als het gaat om natuurvernietiging.” Op sociale media krijgt hij veel bijval als hij de plannen deelt.

Molenkamp zet zich al jaren in voor de natuur in Amersfoort. In 2019 toen hij uit de SP-fractie stapte zei hij tegen RTV Utrecht: “Ik wil graag dromen van een stad waarin de natuur toeneemt. Met het versterken van de ecologie zodat dier- en plantensoorten die nu verdwijnen weer kunnen terugkeren. Inzetten op ontmoedigen van autogebruik door zoveel mogelijk te vergroenen waar nu steeds meer asfalt en stoeptegels het straatbeeld domineren.”

Het steekt hem dat er weer natuur moet wijken voor de aanleg van wegen. “Elke keer gaat er weer een hapje af en dan denk ik: ja hoor. Hier heeft de gemeente alweer honderd bomen gekapt. Of hele struiken weggehaald. Elke keer is er verstoring voor dat leefgebied en dat betekent dat de dieren langzaam worden teruggedrongen”, zegt Molenkamp.

De plannen zijn overblijfselen van de westelijke ontsluiting, die na jaren van soebatten vorig jaar van tafel geveegd werden. De ontsluiting komt er niet meer, maar het stadsbestuur wil wel de fietstunnels aanleggen. De gemeente ziet ook dat de plannen gevolgen hebben voor de natuur. Daarom wordt een ontheffing op de Wet Natuurbescherming aangevraagd (Wnb). Toch ziet de gemeente voldoende voordelen om de plannen door te zetten.

In de plannen valt te lezen waarom de gemeente het zo’n goed idee vindt. ‘Deze nieuwe tweede toegang draagt er ook aan bij dat de verkeersdruk op de hoofdentree en in de Beroemde Vrouwenbuurt zal afnemen.’ Daarnaast wil de gemeente de fietsveiligheid verbeteren.

Maar Molenkamp begrijpt er niks van. “We zouden aan natuurherstel moeten doen in Amersfoort, en wij zijn nog steeds bezig met natuursloop. Nog steeds worden er stukjes weggesloopt van de stad als het gaat om natuur. En dat houdt in dat je steeds minder boomkruinen overhoudt, steeds minder struikjes overhoudt waar muizensoorten en haviken z’n voedsel vandaan haalt.”

De gemeente Amersfoort laat weten dat er volgens hun ‘bomeneffectrapportage’ ruim 100 bomen gekapt moeten worden voor de aanleg van de nieuwe weg naar het Eemklooster. Verder zegt de gemeente dat het altijd een ingewikkelde afweging is en dat ze zo veel mogelijk rekening houden met de natuur. “In het ontwerp is rekening gehouden met de das. Zo zal de weg niet verlicht worden. Voor de aanleg is een ontheffingsaanvraag Wet Natuurbescherming aangevraagd bij de provincie”, benadrukt de provincie nog maar eens. Waar de fietstunnels komen hoeven geen bomen gekapt te worden, omdat daar nu ook al een weg is, zegt een woordvoerder.

Molenkamp schat de natuurschade veel groter in, hij denkt dat er zo’n 1000 bomen gekapt moeten worden als de plannen doorgaan. Hij betwijfelt of de gemeente een ontheffing op de Wet Natuurbescherming krijgt, aangezien hij pasgeleden nog een dassenburcht vond in het gebied. “Voor een ontheffing moet de gemeente aantonen dat er de laatste vijf jaar geen dassen actief waren in de burcht”, zegt Molenkamp.

De plannen zijn nog niet definitief. Afhankelijk van vergunningen en bezwaarprocedures verwacht de gemeente dat de aanleg over enkele jaren klaar is.