Amersfoort wacht verlies van miljoenen door vertraagde woningbouw

Door de sterk gestegen hypotheekrente (na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne) is er nauwelijks nog vraag naar dure koopwoningen. Juist dat type woningen zijn vaak de financiële drager van nieuwbouwprojecten. Daarnaast zijn de bouwkosten door de inflatie al met meer dan tien procent gestegen en wordt rekening gehouden met verdere stijgingen. Daardoor moet de gemeente de komende jaren rekening houden met aanmerkelijk lágere opbrengsten van grondverkopen voor bouwprojecten.

(Artikel gaat verder onder de afbeelding)

De eerste tegenvallers dienden zich vorig jaar al aan toen tien miljoen euro extra moest worden ingecalculeerd voor de opgelopen bouwkosten voor een nieuw gemeentehuis. Voor de plannen voor nieuwbouw in De Hoef moest ook nog eens ruim 12 miljoen worden afgetikt.

De gemeentelijke rekenmeesters hebben vorig jaar al winst-waarschuwingen aan het college van burgemeester en wethouders afgegeven die op hun beurt de Auditcommissie (rekenmeesters van de gemeenteraad) hebben bijgepraat. Omdat de komende voorjaarsnota aanmerkelijk actueler zal zijn, valt te verwachten dat de financiële waarschuwing nog groter zal zijn.

Daarbij komt dat de accountants verlangen dat er in de financiële boeken spaarpotjes (voorzieningen) worden gevuld, niet alleen voor voorzienbare tegenvallers maar ook voor theoretische hogere uitgaven of lagere inkomsten. Zo is nu al duidelijk dat door het afzien van  juridische procedures tegen Vahstal, de gemeente dus vastzit aan een miljoenenverlies en dat op een of andere manier in de begrotingsboeken zal moeten opnemen.

In Amersfoort staan vele tientallen bouwprojecten op stapel, variërend van klein tot groot, tot heel grote, ingewikkelde plannen (Vathorst, Overduist, Langs Eem en Spoor, Valleipoort, De Liendert, Zon en Schild etc). Het gaat daarbij om plannen voor duizenden woningen, waarbij de vraag is of en hoe de gemeente die aantallen denkt te kunnen halen.

(Artikel gaat verder onder de afbeelding)

Qua bouwfase zijn er tussen al die plannen grote verschillen. Variërend van ‘eerste schets’ tot ‘bouwrijp’. Sommige bouwplannen kunnen nog worden uitgesteld, of op de tekentafel worden aangepast. In enkele gevallen zal tegenvallende winst of oplopend verlies moeten worden geaccepteerd. Volgens gemeentelijke planners hebben zich tot nu toe nog geen gevallen voorgedaan van bouwers die hun bouwplannen hebben ‘uitgesteld’.

Slechts  in een enkel geval is tot nu toe sprake van een jaartje vertraging. Wel leert een rondgang langs bouwbedrijven dat op heel veel nieuwbouwplannen in allerijl nu fors wordt bezuinigd op franje en extra’s om de prijzen van nieuwe woningen zo laag mogelijk te houden.

Uit het onlangs gepubliceerde jaarverslag van Ontwikkelingsbedrijf Vathorst (OBV) werd al duidelijk dat de oplevering van de laatste honderden woningen minstens een jaar wordt uitgesteld. OBV is voor de helft eigendom van de gemeente Amersfoort. In Vathorst worden pas nu, na tientallen jaren bouwen, bijna aan het eind van de bouwfase voorzichtig de eerste miljoenen winst ingeboekt.

Amersfoort heeft vele bouwplannen in vergevorderd stadium. Denk aan de Kop van Isselt, De Nieuwe Stad, Achter Eemplein en de Wagenwerkplaats. Daar kán de gemeente via grondtransacties miljoenen inkomsten binnenhalen, zo waren tot voor kort de becijferingen.

Maar het zijn ook projecten die samen met anderen (aannemers, projectontwikkelaars, grondbezitters) moeten worden uitgevoerd. Wat doen die bedrijven als de woningmarkt steeds verder inzakt en de inflatie verder oploopt? Komende weken, bij de presentatie van jaarcijfers en voorjaarsnota, zal het in het stadsbestuur vooral gaan over de vele miljoenen die moeten worden afgeboekt in plaats van bijgeboekt.