Inkomenstoets voor huishoudelijke hulp op losse schroeven, rechter fluit Leusden terug
Leusden - De gemeente Leusden mocht geen inkomenstoets gebruiken om een vrouwelijke inwoner huishoudelijke hulp te weigeren. Dat heeft de rechtbank bepaald. Leusden moet de vrouw ook een schadevergoeding betalen van 510 euro voor de kosten die ze heeft gemaakt om zelf hulp te regelen. De uitspraak heeft mogelijk grote gevolgen voor andere gemeenten in Nederland die een inkomenstoets hanteren, meldt RTV Utrecht.
Leusden is een van de eerste gemeenten die een inkomenstoets instelde om te bepalen of inwoners in aanmerking komen voor huishoudelijke hulp. Binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) uit 2015 is bepaald dat iedereen die dat nodig heeft voor een abonnementstarief van 19 euro per maand bij de gemeente aan mag kloppen om steun te krijgen. Denk daarbij aan hulp bij de boodschappen, schoonmaak of administratie.
Wachtlijst
Leusden voerde die inkomenstoets in februari 2021 in, omdat de gemeente merkt dat de wachtlijst van mensen die op hulp zitten te wachten steeds langer wordt. Daarnaast zitten er huishoudens tussen die een aanvraag doen, waarvan Leusden van mening is dat die de hulp prima zelf kunnen bekostigen.
De vrouw in kwestie maakte tussen maart 2020 en oktober 2021 gebruik van de regeling en betaalde daar 19 euro per maand voor. Toen ze om een verlenging vroeg, gaf welzijnsorganisatie Lariks in een plan van aanpak aan dat haar inkomen een stuk hoger was dan de gemeente als grens voor huishoudelijke hulp hanteerde, omdat ze samen met haar man woont.
‘Maatschappelijke ondersteuning ongeacht inkomen’
En dus kwam ze niet in aanmerking voor een verlenging, oordeelde de gemeente. De vrouw was het daar niet mee eens en tekende bezwaar aan. In eerste instantie met succes: de gemeentelijke bezwaarschriftencommissie vond dat ze in het gelijk moest worden gesteld. Maar Leusden besloot anders.
Daarop stapte de vrouw naar de rechter, die haar nu gelijk geeft. Volgens de rechtbank valt in de wet duidelijk te lezen dat er door de regering expliciet niet voor een inkomenstoets is gekozen bij het opstellen van de Wmo.
“Uitgangspunt van dit wetsvoorstel is dat maatschappelijke ondersteuning beschikbaar is voor degenen die daarop zijn aangewezen, ongeacht de hoogte van het inkomen of vermogen. De regering kiest niet voor het hanteren van een inkomens- dan wel vermogensgrens”, citeert de rechtbank.
Mogelijke aanpassing in 2025
Op dit moment is het kabinet wel bezig met plannen om de eigen bijdrage vanaf 2025 aan te passen. Voor de meeste huishoudens blijft het tarief 19 euro per maand, maar als je meer dan 185 procent van het sociaal minimum verdient, gaat dat bedrag omhoog. Hoe hoger je inkomen, hoe hoger het abonnementstarief, is het idee. De Tweede en Eerste Kamer moeten nog wel over die plannen stemmen.
Leusden probeerde met een inkomenstoets dus voor te sorteren op die regeling, maar wordt nu door de rechter teruggefloten. Vlak na het invoeren van de inkomenstoets in 2021 had het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de gemeente al eens op de vingers getikt.
De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor andere gemeenten in Nederland die een inkomenstoets hanteren, zoals IJsselstein, Woerden en Oudewater. Ook Utrecht kampt met enorme wachtlijsten, maar ziet vooralsnog geen heil in een inkomenstoets.
