Uiteindelijk zal Amersfoort tegen de peperdure rekening van Vahstal aanlopen

© RTV Utrecht / Jordi de Jong
Amersfoort - De gemeenteraad wordt dinsdagavond achter gesloten deuren bijgepraat over de juridische afhandeling van een dreigende miljoenenclaim van de Amersfoortse projectontwikkelaar Vahstal. De raadsfracties wordt gevraagd of ze vinden dat de gemeente in hoger beroep moet gaan tegen een recent verloren rechtszaak. Ondertussen lopen de kosten verder op.
De schadekwestie van Vahstal tegen de gemeente Amersfoort loopt al tientallen jaren. In december oordeelde de rechtbank in Utrecht dat de gemeente onvoldoende argumenten had om een eerdere bindende bemiddeling tussen Vahstal en de gemeente terug te laten draaien. Na dinsdagavond hakt het college van burgemeester en wethouders een knoop door over het wel of niet in beroep gaan.

Waar draait het om?

Het duurt al meer dan dertig jaar en het is nog lang niet klaar: de juridische strijd tussen de gemeente Amersfoort en vastgoedontwikkelaar Vahstal. Beide partijen sloten tientallen jaren geleden een deal zodat Vahstal woningen in de Keistad kon gaan bouwen, maar de gemeente kwam die afspraken niet helemaal na. En dat kan de stad nu zomaar tientallen miljoenen euro’s gaan kosten.

In juridisch technische zin is het niet de gemeenteraad, maar het college van burgemeester en wethouders (B&W) dat in naam van de gemeente processen aanspant of in procedures voor de rechter moet verschijnen. Daarbij komt dat grondtransacties en het voorbereiden van bouwplannen en dus ook de juridische kant ervan ook een bevoegdheid van de wethouders is.

Aftasten

Pas wanneer er bestemmingsplannen moeten worden aangepast, of als er geld in de begroting voor moet worden uitgetrokken, komt de gemeenteraad eraan te pas. Maar in hele gróte of politiek-gevoelige kwesties doen colleges er verstandig aan vooraf bij raadsfracties af te tasten hoe zij erover denken.
De huidige Amersfoortse coalitie (D66, GroenLinks, CDA, Partij voor de Dieren en ChristenUnie) wilde de afhandeling van het Vahstal-dossier niet - zoals onder de vorige wethouders - door B&W laten afhandelen maar de raadsfracties er ook bij betrekken. Dus moeten de fracties nu ook adviseren over verder procederen, hoewel de uitspraak van de rechtbank eigenlijk klip en klaar is.
Dat Amersfoort vorig jaar ging procederen gebeurde op nadrukkelijk advies van de advocaten van de gemeente. Die zeiden dat er zeker kans van slagen was, hoewel enkele oppositiepartijen daar aan twijfelden.

Vier mogelijkheden

Bestuurstechnisch zijn er nu vier mogelijkheden. Ten eerste kunnen de wethouders vinden dat Amersfoort moet ophouden met procederen, en is de gemeenteraad het daar vrijwel unaniem mee eens. Ten tweede kunnen de wethouders in hoger beroep willen, zullen de coalitiefracties dat waarschijnlijk steunen maar zijn (enkele) oppositiepartijen tegen. De derde mogelijkheid is dat de wethouders willen door procederen, maar is (vrijwel) de hele raad het daar niet mee eens.
In dat geval is er sprake van een stevige botsing tussen de wethouders en hun raadsfracties. Een vierde, hoogst onwaarschijnlijke, mogelijkheid is dat de wethouders er onderling verdeeld over zijn, en de raadsfracties ook. In dat geval heeft Amersfoort een groot politiek-bestuurlijk probleem.
Als college en gemeenteraad besluiten niet in hoger beroep te gaan, wil dat niet zeggen dat de kwestie is opgelost. Integendeel. Dan resteert de al sinds 1995 voortslepende vraag voor hoeveel woningen Vahstal gecompenseerd moet worden, op welke plekken, en met welke woningtypen.
Naar verluidt eist Vahstal de bouw van honderden luxe woningen, dat levert hem meer op dan een paar rijtjes-huurwoningen, of anders enkele tientallen miljoenen. Daarover valt nog járen te onderhandelen, maar uiteindelijk zal de gemeenteraad tegen een peperdure rekening oplopen…
Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws via nieuws@nieuwsplein33.nl.